Ang balance sheet ay dokumentong pampinansyal ng isang kumpanya na nagpapakita ng posisyon nito sa isang tiyak na punto sa panahon – karaniwan sa katapusan ng buwan, quarter, o taon. Layunin nitong ipakita ang balanse ng mga pag-aari (assets), pagkakautang (liabilities), at kung ano ang natitira para sa mga may-ari (equity).
Sa madaling salita:
Assets = Liabilities + Equity
- Assets – mga mahahalagang pag-aari ng kumpanya na may value at maaaring magbigay ng benepisyo sa hinaharap (halimbawa: cash, inventory, real estate, equipment).
- Liabilities – mga obligasyon o utang ng kumpanya sa iba (halimbawa: mga loan, accounts payable, buwis).
- Equity – bahagi ng may-ari sa kumpanya, pagkakaiba sa pagitan ng lahat ng assets at lahat ng liabilities.
Ano ang “Loan” sa konteksto ng accounting
Kapag sinabi nating “loan”, karaniwan itong:
- Pera na hiniram ng kumpanya, gobyerno, o indibidwal mula sa bangko o lender.
- May obligasyon itong bayaran muli, kadalasan kasama ang interes.
- Maaaring may takdang panahon (term) kung kailan dapat bayaran.
Bakit ang loan ay isang Liability, hindi Asset
May obligasyon sa pagbabayad
Kapag may loan, may hiniram kang pera – ibig sabihin may obligasyon kang bayaran ito sa hinaharap, kasama ang interes. Hindi ito pag-aari ng kumpanya, kundi utang na kailangang gampanan.
May epekto sa cash flow at resources sa hinaharap
Ang pagbabayad ng loan ay nangangailangan ng pera (cash outflow) o iba pang resource sa hinaharap. Dahil dito, binabawasan nito ang halaga ng mga resources na available sa kumpanya para sa ibang layunin.
Hindi pag-aari ng kumpanya ang perang inutang
Kahit pa ginamit ito upang bumili ng kagamitan, lupa, o iba pang asset, ang pera na inutang ay hindi “pag-aari” – ito ay kailangang bayaran. Hanggang hindi pa nababayaran, may karapatan ang lender o may utang pa ang kumpanya.
Paano ito ipinapakita sa balance sheet sa Pilipinas
Para mas malinaw, narito ang isang halimbawa:
- Isang kumpanya ay kumuha ng bank loan na halagang ₱1,000,000.
- Sa simula, dadagdagan ang “Cash” (isang asset) ng ₱1,000,000 kapag natanggap ito.
- Sa kabilang banda, madadagdagan din ang “Loan Payable” o “Bank Loan” sa ilalim ng liabilities ng ₱1,000,000.
Kaya’t naka-balance: ang pagtaas sa assets ay katumbas ng pagtaas sa liabilities.
Mga klase ng loan at kung saan nila napupunta sa liability
Hindi lahat ng loan ay pareho ang kondisyon, kaya maari silang maayos sa iba’t ibang bahagi ng liabilities:
- Short-term liabilities – mga loan na babayaran sa loob ng isang taon.
- Long-term liabilities – mga loan na may termino na higit sa isang taon.
- Current portion of long-term liabilities – bahagi ng long-term loan na dapat bayaran sa loob ng susunod na taon; karaniwang nakalagay ito sa current liabilities.
Accounting standards sa Pilipinas tungkol sa utang
Sa Pilipinas, maraming kumpanya ang sumusunod sa mga Philippine Financial Reporting Standards (PFRS), kasama na dito ang:
- PFRS 9 na may kinalaman sa financial instruments – utang, asset, risk, etc.
- Mga regulasyon mula sa BSP (Bangko Sentral ng Pilipinas) para sa mga bangko, lalo na sa reporting ng loans at liabilities.
- Mga patakaran rin sa gobyerno gaya ng Commission on Audit (COA) para sa pamahalaang lokal at pambansa.
Mga special case: “Approved but Unreleased Loans”
May mga pagkakataon na ang loan ay aprobado pero hindi pa naida-disburse (o hindi pa naire-release ang pera). Ito ay tinatawag minsan na “approved but unreleased loan liability” sa Pilipinas. 🧐
- Hindi pa ito nakikita bilang aktwal na cash o asset dahil hindi pa ibinibigay.
- Ngunit may obligasyon na itong ma-release – karaniwang may kondisyon o requirement na dapat matugunan.
- Ito ay maituturing na contingent liability – hindi pa aktibong liability hanggang sa ma-disburse o maganap ang mga kondisyon.
Buod: Sa Balance Sheet, loan = Liability
Sa pangkalahatan, sa accounting sa Pilipinas:
- Ang loan (utang) ay liability, dahil may obligasyon sa pagbabayad.
- Hindi ito asset, kahit pa ang pera ay nasa kumpanya, dahil hindi ito pag-aari – may balikan ito sa lender.
- Ang mga asset na nabili gamit ang loan ay pwede nilang maging bahagi ng assets, pero hiwalay ito sa loan mismo na nananatili sa liabilities.
Bakit mahalaga itong malaman
- Tamang pag-uulat sa financial statements – Para hindi magkamali sa pagpapakita ng pera inutang, utang, kalagayan ng kumpanya.
- Pagsunod sa regulasyon – BSP, COA, IBP, mga auditor at stakeholders ay tinitingnan ito.
- Pagpaplano sa pananalapi – Kung alam mong may malaking loan na babayaran, makakatulong ito sa cash flow, budgeting, risk management.
- Transparensiya sa may-ari at mamumuhunan – Malinaw kung gaano kalaki ang obligasyon ng kumpanya.
